In deze reeks artikelen behandelen we de zes fases van leiderschap: Creatief leider (1-9 werknemers), Sturend Leider (10-25 werknemers), Loslatend Leider (26-50 werknemers), Communicerend Leider (51-80 werknemers), Verbindend Leider (81-200 werknemers) en Inspirerend leider (200+ werknemers).

FASE 1 – DE CREATIEF LEIDER

Leiderschap in de vroege fase van je bedrijf: alles zelf doen, en dan vastlopen in je eigen enthousiasme.

In de eerste fase van een bedrijf is het overzichtelijk én overweldigend. Alles is nog klein, maar jij bent continu aan. Je hebt het idee bedacht, bouwt het product, belt de eerste klanten, regelt de administratie en maakt op zondagavond de socials. Er is nog geen team, geen structuur, geen strategie – maar er is beweging. Omdat jij beweegt.

Je loopt op energie. Niet op plannen of processen, maar op gevoel. En dat werkt – tot op zekere hoogte.

Waarom vraagt deze fase om creatief leiderschap?

In deze fase is er behoefte aan snelheid, lef en wendbaarheid. Jij bent degene die anderen weet te enthousiasmeren. Je pitcht, je overtuigt, je bedenkt oplossingen waar anderen nog niet eens het probleem van hebben gezien.

Leiderschap is hier vooral: doen, proberen, volhouden. Je leidt vanuit energie, niet vanuit systemen. En dat is precies wat nodig is. Te vroeg willen structureren werkt hier vaak averechts. De fase vraagt om improvisatie, niet om optimalisatie.

Wanneer gaat het goed?

Als het goed gaat, ontstaat er momentum. Je trekt klanten aan, er komt reactie uit de markt en mensen willen aanhaken bij jouw energie. Jij krijgt dingen voor elkaar en anderen worden daarin meegenomen. Je voelt je krachtig, omdat je van toegevoegde waarde bent op elk vlak: inhoudelijk, commercieel en relationeel.

In deze fase is jouw aanwezigheid het verschil. Jouw betrokkenheid is voelbaar in alles – en dat maakt je bedrijf aantrekkelijk en persoonlijk.

Waar wringt het?

Tegen het einde van deze fase komt vaak de focuscrisis. Je hebt ondertussen zoveel hooi op je vork genomen, dat het overzicht verdwijnt. Alles voelt belangrijk en dus probeer je alles tegelijk te doen.

Je merkt dat de groei begint te stokken. Niet omdat de vraag er niet is – maar omdat jij de bottleneck wordt. Het wordt steeds lastiger om te schakelen tussen klantgesprekken, productontwikkeling, personeelsvragen en strategische keuzes. Je zit vol plannen, maar komt nauwelijks meer aan toekomen om ze uit te voeren.

Hoe doorbreek je deze crisis?

De eerste stap is prioriteren. Wat is de kern van jouw toegevoegde waarde als leider op dit moment? Waar heb jij de meeste impact?

Durf te kiezen. En durf ook niet te doen. Dat betekent dat sommige dingen blijven liggen en dat je afscheid moet nemen van het idee dat je overal bij moet zijn.

Daarnaast is het belangrijk om te gaan denken in rollen, niet alleen in taken. Welke verantwoordelijkheden kunnen langzaam bij anderen komen te liggen? Misschien niet perfect vanaf dag één – maar het creëert wel lucht.

En ten slotte: durf hulp te vragen. Je hoeft het niet alleen te doen. Sterker nog, als je dat blijft proberen, rem je de groei van je bedrijf – en die van jezelf.

Wat ligt er ná deze fase?

Na de focuscrisis komt de volgende fase: sturend leiderschap.
Waar je nu vooral zelf alles doet, leer je straks delegeren, structureren en processen opbouwen. Dat betekent: keuzes maken, verantwoordelijkheden overdragen en voor het eerst écht leidinggeven aan anderen.

Het klinkt als een grote stap – en dat is het ook. Maar het begint met een simpel besef: je hoeft het niet allemaal alleen te doen om waardevol te zijn als leider.