In deze reeks artikelen behandelen we de zes fases van leiderschap: Creatief leider (1-9 werknemers), Sturend Leider (10-25 werknemers), Loslatend Leider (26-50 werknemers), Communicerend Leider (51-80 werknemers), Verbindend Leider (81-200 werknemers) en Inspirerend leider (200+ werknemers).

FASE 2 – DE STUREND LEIDER

Van alles zelf doen naar verantwoordelijkheden verdelen

De eerste mensen zijn aan boord. Je team groeit – en daarmee ook de complexiteit. Wat je eerst zelf kon overzien, loopt nu door elkaar heen. Werk dat je vroeger ‘erbij’ deed, vraagt nu om aandacht, afstemming en structuur.

Er komt een punt waarop je merkt: zo doorgaan werkt niet meer. Je kunt het niet blijven trekken op energie. Er is behoefte aan ritme, afspraken en duidelijkheid. En dat vraagt iets anders van jou dan in de creatieve fase.

Waarom vraagt deze fase om sturend leiderschap?

In deze fase draait leiderschap niet meer alleen om actie, maar om coördinatie. Jij wordt de schakel die overzicht houdt, richting geeft en ruimte maakt voor anderen om hun werk goed te doen.

Dat betekent: processen inrichten, verwachtingen uitspreken, verantwoordelijkheden verdelen. Niet omdat je je handen ervan af wilt trekken, maar omdat het anders niet houdbaar is.

En precies daar zit de spanning. Want je weet hoe je het zelf zou doen. Je ziet waar het beter kan, sneller, preciezer. Maar als je blijft bijsturen op elk detail, geef je mensen geen kans om verantwoordelijkheid te nemen.

Juist nu leer je dat jouw manier niet altijd dé manier is. Dat anderen ook waarde toevoegen – als ze daarvoor de ruimte krijgen.

Wanneer werkt het?

Als het werkt, ontstaat er rust. Het team weet wat er van hen verwacht wordt. Jij weet waar je op moet letten en waar je los kunt laten. Er is structuur, maar het voelt niet als controle. Er is richting, zonder kramp.

Je merkt dat je meer ruimte hebt voor de dingen die ertoe doen: strategie, ontwikkeling, vooruitkijken. Je hoeft niet overal bovenop te zitten – en dat voelt als winst.

Mensen nemen eigenaarschap. Ze weten wanneer ze je nodig hebben en wanneer niet. En dat is precies wat je nodig hebt om verder te bouwen.

Wanneer wringt het?

Aan het eind van deze fase ontstaat vaak de micromanagementcrisis. Je probeert los te laten, maar het lukt niet echt. Je wil verantwoordelijkheden overdragen, maar blijft toch meebeslissen. Je team voelt dat. Ze missen vertrouwen en gaan op safe spelen.

Beslissingen worden uitgesteld of bij jou neergelegd. Niet omdat ze het niet kunnen – maar omdat jij het toch wel overneemt.

Wat eerst aanvoelde als grip, begint te knellen. Micromanagement lijkt controle te geven, maar ondermijnt je leiderschap op de lange termijn. Want als jij geen ruimte laat, zal niemand hem nemen.

Hoe kom je hier doorheen?

De eerste stap is helderheid. Verwachtingen moeten niet alleen bestaan in jouw hoofd, maar uitgesproken zijn. Weten mensen waar ze verantwoordelijk voor zijn? Waar ze zelf mogen beslissen en wanneer ze moeten afstemmen?

Als dat niet duidelijk is, loop je elkaar voor de voeten. Dan vul jij het gat in, in plaats van dat het team het oppakt.

Daarna begint het loslaten. Echt loslaten. Niet alleen in taken, maar ook in verantwoordelijkheden. Dat betekent dat er fouten gemaakt worden. En dat hoort erbij. Zonder ruimte, geen groei.

Het helpt als je beschikbaar blijft als leider, niet als controleur. Je hoeft niet weg te stappen, maar je rol verandert. Feedback geven, richting houden, betrokken blijven – zonder alles over te nemen.

En wees eerlijk over je eigen reflex. De neiging om in te grijpen is begrijpelijk, maar niet helpend. Je team voelt haarfijn aan wanneer jij niet los durft te laten. En dat maakt het voor hen ook lastiger om te groeien.

Wat volgt hierna?

De stap naar loslatend leiderschap.
Daar leer je het team zelfstandig te laten functioneren, terwijl jij je richt op koers, cultuur en lange termijn. Je gaat van manager naar leider. Minder sturen, meer inspireren.

Maar voor het zover is, begint het hier: met vertrouwen geven voordat het volledig verdiend is. Met ruimte maken voordat iemand erom vraagt. Met het besef dat je niet alles hoeft te controleren om grip te houden.

Dat is geen verlies – het is leiderschap.